Celem i skutkiem tego sakramentu jest, pojednanie z Bogiem. U tych, którzy przyjmują sakrament pokuty ze skruszonym sercem i z religijnym nastawieniem, "zwykle nastają po nim pokój i pogoda sumienia wraz z wielką pociechą duchową". Istotnie, sakrament pojednania z Bogiem daje prawdziwe "zmartwychwstanie duchowe", przywrócenie godności i dóbr życia dzieci Bożych. Najcenniejszym z tych dóbr jest przyjaźń z Bogiem.
Aby przyjąć godnie Sakrament Pokuty trzeba wypełnić pięć warunków:
- 1. Rachunek Sumienia.
- 2. Żal za grzechy.
- 3. Mocne postanowienie poprawy.
- 4. Szczera spowiedź.
- 5. Zadośćuczynienie Panu Bogu i Bliźniemu.
Sakrament spowiedzi, zwany także sakramentem pokuty i pojednania składa się z trzech aktów osoby przystępującej do sakramentu (penitenta) oraz z rozgrzeszenia kapłańskiego.
- żal za grzechy (skrucha) jest to boleść duszy z powodu obrażenia Pana Boga, najlepszego
Ojca. Jeżeli źródłem żalu jest miłość do Boga, wtedy żal jest „doskonałym”; jeśli opiera
się na innych motywach, wtedy nazywamy go „niedoskonałym”
- spowiedź święta jest to wyznanie przed kapłanem wszystkich grzechów ciężkich, których
penitent jeszcze nie wyznał, a które przypomniał sobie po starannym zbadaniu swego
sumienia. Wyznanie grzechów powszednich nie jest samo w sobie konieczne, niemniej
jest przez Kościół żywo zalecane
- kapłan na spowiedzi zadaje penitentowi wypełnienie pewnych czynów
„zadośćuczynienia” lub „pokuty”, by wynagrodził szkody spowodowane przez grzech i
postępował w sposób godny ucznia Chrystusa.
Po wyznaniu grzechów z żalem, penitent otrzymuje pouczenie i pokutę, po czym kapłan
udziela rozgrzeszenia, wypowiadając słowa:
"Bóg Ojciec miłosierdzia, który pojednał świat za sobą przez śmierć i zmartwychwstanie
swojego Syna i zesłał Ducha Świętego na odpuszczenie grzechów, niech ci udzieli
przebaczenia i pokoju przez posługę Kościoła. I ja odpuszczam tobie grzechy w imię Ojca i
Syna, i Ducha Świętego". Penitent odpowiada: Amen.